Stowarzyszenia
Ile osób potrzeba a by założyć stowarzyszenie zwykłe i czy ma osobowość prawną?
Wystarczą co najmniej trzy osoby aby założyć stowarzyszenie zwykłe, niestety o ile stanowi ono uproszczoną formę stowarzyszenia to jednak nie posiada osobowości prawnej. art. 40 ust. 1 i 2 ustawy Prawo o stowarzyszeniach (Dz.U. z 2020 r. poz. 2261)
Co powinien zawierać regulamin stowarzyszenia?
Regulamin powinien zawierać informacje o:
• nazwie
• celu lub celach i środkach działania
• terenie działania i siedzibie
• sposobie nabycia i utraty członkostwa
• zasadach wyboru przedstawiciela lub zarządu
• zasadach zmiany regulaminu
• zasadach rozwiązania stowarzyszenia zwykłego
art. 40 ust.2 ustawy Prawo o stowarzyszeniach (Dz.U. z 2020 r. poz. 2261)
Jakie dokumenty należy złożyć do urzędu?
• wniosek o wpisanie do ewidencji stowarzyszeń zawierający datę jego sporządzenia, nazwę urzędu, do którego jest kierowany (starosty lub urzędu miasta), adres siedziby stowarzyszenia, podpis przedstawiciela albo wszystkich członków zarządu. Nie ma wzoru takiego wniosku o wpisanie do ewidencji stowarzyszeń zwykłych. W praktyce cześć urzędów przygotowuje dodatkowe wytyczne, szablony związane z zakładaniem stowarzyszenia zwykłego.
• regulamin działalności;
• protokół, dokument z zebrania założycielskiego z informacjami o założeniu stowarzyszenia zwykłego, przyjęciu regulaminu działalności, o wyborze przedstawiciela reprezentującego stowarzyszenie albo wyborze zarządu stowarzyszenia zwykłego.
W praktyce najlepiej, by decyzje te miały postać uchwał. Jeśli w zebraniu założycielskim bierze udział więcej osób niż minimalna 3 warto rozważyć wybór przewodniczącego
i protokolanta, którzy będą podpisywali zarówno protokół jak i załączone do niego uchwały. W przypadku braku wskazania takich osób warto by dokumenty podpisały wszyscy uczestniczy spotkania.
• lista założycieli zawierająca ich imiona i nazwiska, daty i miejsca urodzenia, adresy zamieszkania, własnoręczne podpisy. Dodatkowo rekomendujemy, by na liście podawany był numer PESEL - trzeba go zgłosić do urzędu w przypadku wyboru do władz stowarzyszenia zwykłego np. na przedstawiciela albo członka zarządu. Dobrze, by na początku listy było oświadczenie o spełnianiu warunków ustawowych przez poszczególnych członków (osoba fizyczna, niepozbawiona praw publicznych),
• dane przedstawiciela albo członków zarządu - imię i nazwisko, adres zamieszkania, numer PESEL
• adres siedziby - najprościej, by informacja o adresie siedziby pojawiła się w protokole bądź w uchwale o założeniu stowarzyszenia zwykłego. Niektóre urzędy mogą wymagać odrębnego oświadczenia przedstawiciela albo zarządu o adresie siedziby stowarzyszenia zwykłego.
Dodatkowo jeśli zgodnie z regulaminem stowarzyszenie zwykłe wybiera organ kontroli wewnętrznej to podaje także dane członków tego organu - imię i nazwisko, adres zamieszkania, numer PESEL.
(art. 40 ust. 5 ustawy Prawo o stowarzyszeniach (Dz.U. z 2020 r. poz. 2261)
Ile dni trzeba czekać na rejestrację stowarzyszenia w urzędzie?
Organ nadzorujący dokonuje wpisu do ewidencji w terminie 7 dni jest to najszybsza forma rejestracji stowarzyszeń. art. 40a ust. 2 ustawy Prawo o stowarzyszeniach (Dz.U. z 2020 r. poz. 2261)
Czy stowarzyszenia zwykłe mogą prowadzić działalność gospodarczą?
Stowarzyszenie zwykłe nie może prowadzić działalności gospodarczej jak również,powoływać terenowych jednostek organizacyjnych i zrzeszać osób prawnych oraz prowadzić odpłatnej działalności pożytku publicznego art. 41 ust. 1 ustawy Prawo o stowarzyszeniach (Dz.U. z 2020 r. poz. 2261)
Czy stowarzyszenie zwykłe musi uzyskać numery REGON i NIP ?
Tak - Po otrzymaniu informacji o wpisie do ewidencji stowarzyszeń zwykłych, organizacja taka powinna zgłosić się do urzędu statystycznego właściwego ze względu na swoją siedzibę (odpowiedni adres można znaleźć na stronie internetowej GUS www.stat.gov.pl) i wystąpić o nadanie numeru REGON. Aby uzyskać REGON, stowarzyszenie zwykłe wypełnia formularz wniosku RG-OP.
Wniosek RG-OP można pobrać ze strony http://bip.stat.gov.pl/dzialalnosc-statystyki-publicznej/rejestr-regon/formularze-regon-papierowe/ Do tego formularza stowarzyszenie zwykłe powinno załączyć swój regulamin i kopię zaświadczenia o wpisie do ewidencji stowarzyszeń. Przykładowo wypełniony formularz dostępny tutaj: /formularz-RG-OP
Wniosek można przesłać pocztą. REGON zostanie wydany w ciągu 7 dni od daty otrzymania formularza przez właściwy urząd statystyczny. Jednak osobiste złożenie dokumentów gwarantuje otrzymanie zaświadczenia o numerze REGON od ręki.
Kiedy stowarzyszenie zwykłe otrzyma numer REGON, musi jeszcze złożyć wniosek o numer identyfikacji podatkowej (NIP). Obowiązek posiadania numeru NIP przez stowarzyszenia zwykłe wynika z obowiązujących przepisów, m. in. z ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników, która wskazuje, że również jednostki niemające osobowości prawnej, tak jak stowarzyszenia zwykłe ,są zobowiązane posiadać numer NIP.
Zdobycie numeru identyfikacji podatkowej to ostatni krok, który trzeba wykonać, by stowarzyszenie zwykłe mogło podjąć działalność w pełni zgodną z prawem.
O numer NIP stowarzyszenie zwykłe występuje do właściwego ze względu na swoją siedzibę urzędu skarbowego, wypełniając druk zgłoszenia NIP-2.
Czy stowarzyszenie zwykłe musi posiadać księgowość?
Z faktu, iż stowarzyszenia zwykłe pieniądze na działalność uzyskują jedynie ze składek członkowskich, wydawać by się mogło, że nie są zobowiązane do prowadzenia ksiąg rachunkowych. Tymczasem jest zupełnie odwrotnie. Z ustawy o rachunkowości wynika, że organizacje niemające osobowości prawnej także podlegają zasadom rachunkowości.
Czy stowarzyszenie zwykłe ma obowiązki sprawozdawcze?
Stowarzyszenie zwykłe obowiązują więc te same wymogi w zakresie sprawozdawczości co stowarzyszenie zarejestrowane w KRS. Oznacza to, że stowarzyszenia zwykłe muszą prowadzić bieżącą księgowość, a także sporządzać roczne sprawozdanie finansowe ze swojej działalności
i składać je do właściwego urzędu skarbowego wraz z roczną deklaracją CIT-8.
Kto może skontrolować stowarzyszenie zwykłe?
W odniesieniu do stowarzyszenia zwykłego stosuje się zapisy na temat nadzoru zapisanych
w ustawie Prawo o stowarzyszeniach, takie same jak wobec stowarzyszeń rejestrowanych w KRS.
Działalność stowarzyszenia jest nadzorowana przez organy samorządu terytorialnego albo organy administracji rządowej właściwe ze względu na siedzibę stowarzyszenia - czyli starostę powiatu (lub prezydenta miasta na prawach powiatu) oraz wojewodę w przypadku stowarzyszeń samorządu terytorialnego. Działalność terenowych jednostek organizacyjnych stowarzyszenia (oddziałów) jest nadzorowana przez starostę właściwego ze względu na siedzibę tej jednostki.
Starosta (lub prezydent miasta na prawach powiatu) może przeprowadzić kontrolę działalności stowarzyszenia. Podczas kontroli sprawdza zgodność działania stowarzyszenia z obowiązującymi przepisami prawa i tymi postanowieniami statutu, które są wymienione w art.10 ustawy Prawo
o stowarzyszeniach (Dz.U. z 2020 r. poz. 2261)